در تاریخ کلام شیعه، از زمان معصومین(ع) تا عصر حاضر، مکاتب کلامی متعددی پدید آمده و رشد کرده‌اند. در این میان، دو مکتب بزرگ کلامی قم و بغداد از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. چرا که این دو مکتب، محل رویش علمای برجسته و کتب فراوانی بوده‌اند. این دو مکتب از آن جهت در این رساله مورد توجه قرار گرفته‌اند که از لحاظ روشی، دو شیوه متفاوت را پی گرفته‌اند. مکتب قم از شیوه نقل‌گرایی اسلاف و گذشتگان خود تبعیت کرد و مکتب بغداد شیوه عقل‌گرایی گذشتگان خود را ترجیح داد. البته هرکدام با توجه به موقعیتی که در آن قرار داشتند، چنین راهی را در ‌پیش گرفتند. از طرفی در میان تمام مباحث کلامی، مسأله مهدویت از مهم‌ترین آن‌ها است و همواره مورد توجه علما و بزرگان دین قرار داشته و علمای این دو مکتب نیز از آن غافل نشده و هرکدام، یک یا چند اثر مستقل در این زمینه نگاشته‌اند. با توجه به تفاوت نگرشی و روشی این دو مکتب، مسأله مهدویت و ابعاد گسترده آن، از منظر علمای این دو مکتب مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت این نتیجه به دست آمد که هرچند این دو مکتب، دو روی‌کرد متفاوت را در مواجهه با مسائل کلامی داشته‌اند، ولی در عین حال اختلاف عمیقی، لااقل در موضوع محل بحث با هم نداشته‌اند؛ و اگر در برخی موارد اختلافاتی مشاهده می‌شود، بیشتر این اختلافات بین افراد دو مکتب است و نمی‌توان آن را اختلاف بین دو مکتب به حساب آورد. واژگان کلیدی: حضرت مهدی(عج)، مهدویت، غیبت، مکتب قم، مکتب بغداد.